جشن تیرگان و آیین‌های ویژه آن، یکی از جشن‌های دیرپای ایرانیان است که از دوران باستان تاکنون برگزار می‌شود. این جشن که به نام جشن «آب پاشان» يا تيرو جشن نیز خوانده می‌شود، در روز دهم از ماه تیر در میانه چهره گهنبار قرار دارد.

 در این ماه گهنبار چهره میدیوشهیمگاه نیز خوانده می‌شود که آن نیز نشانه دیگری از شکرگزاری ایرانیان زرتشتی از اهورامزدا است که آفریده‌های نیک و سودمندی را در اختیار آدمیان گذارده‌است.

جشن تیرگان از آیین زرتشت به دیگر دین‌ها نیز رفته و به گفته برخی از پژوهشگران، ارمنی‌های ایران نیز در روز سیزدهم ژانویه آیین‌هایی را برگزاری می‌کنند که برگرفته از جشن تیرگان است.

جشن تیرگان يادآور چند رويداد است كه همه آنها شكوهمند هستند و غرورآفرين. پيكار ستاره تير يا تيشتر با ديو خشكسالي يعني اپوش، و در اين زمينه تير يا تشتر يشت را داريم كه در بخشي از آن آمده است؛ تشتر، ستاره‌ی رایومند فرهمند را می‌ستاییم که شتابان به سوی "فراخکرت" بتازد.

رويداد ديگر جنگ ميان ايران و توران و تعيين مرز دوكشور با تيري است كه آرش كمانگير پرتاب مي‌كند.

گفتيم كه تيرگان يادآور خشكسالي بزرگي نيز هست كه روي داده بود و تیشتر پس از درگيري با اپوش و در پي سه روز نبرد بي امان، به نزد پروردگار مي‌آيد و از او یاری می‌جوید و به خواست خداوند بر اهریمن خشکسالی پیروز می‌شود و آب‌ها می‌توانند بدون جلوگيري به كشتزارها و چراگاه‌ها جاری شوند. باد ابرهای باران زا را به این سو و آن سو راند و باران های زندگی بخش بر هفت کشور زمین فرو ریخت. از اين رو براي این پیروزی ایرانیان این روز را به جشن پرداختند.

آیین برگزاری این جشن بدین‌گونه است که چند روز پیش از جشن تیرگان تمام خانه را از درون و برون پاکیزه می‌سازند و روز جشن همه آب تنی می‌کنند و لباس نو می‌پوشند. آن‌چه ویژگی این جشن است به این گونه است که تار نازکی از ابریشم هفت رنگ و سیم نازک ظریفی به هم می‌تابند که به نام تیر و باد يا تيرو جشن مشهور است.  شايد « تيروجشن» يكي از شادترين جشن هاي كهن ايراني بوده است. در اين جشن پيش از همه بچه ها بهره مي‌بردند. با تارهاي نخي و رنگيني كه به مچ دست مي‌بستند در كوچه ها و خانه‌ها و بام‌ها مي‌دويدند، ترانه مي‌خواندند و كنار نهرها، جوي‌ها و تالاب‌ها به هم آب مي‌پاشيدند و يا در آب مي‌پريدند.

درباره شوند(دلیل) این کار نیز گفته‌اند که شاید نشانه‌ای از رنگ‌های رنگین‌کمان است که هرگاه درآسمان پدید می‌آید، آن را یادآور تیروکمان آرش می‌دانند و ده روز بعد نیز که به باد می‌سپارند، نشانه‌ای از رها شدن تیر این دلاور است که مرزهای میان ایران و توران را مشخص کرد.