شهریورگان یا آذر جشن در شمار جشن‌های دوازدگانه‌ي ایران باستان بوده است و از شمار جشن‌های آتش است. روز چهارم از هر ماه به نام شهریور ناميده مي‌شود و چهارم ماه شهریور به‌نام جشن شهریورگان ويژه شده است.

شهریور از امشاسپندان است. اين امشاسپند در شمار امشاسپندان نرينه(مذكر)وبه چم(معني)جاودانه و نامیراى سپندینه یا ورجاوند جاودانه است.

" ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد" در اين زمينه مي‌نويسد؛ “به موجب یزدان‌شناسی اوستایی شهریور میان  امشاسپندان یا ملائک و ایزدان شش گانه از لحاظ مرتبت و مقام دومین است. نخست بهمن و دوم شهریور. این نام در  اوستا خشتر وئیریه آمده که جزء اول به معنی کشور و پادشاهی و جزء دوم به معنی آرزو شده می‌باشد پس رویهم به معنی پادشاهی یا کشور آرزو شده و مجازاً به مفهوم عام از آن بهشت نیز اراده شده‌است.

چنانکه همه‌ي  امشاسپندان دارای دو وجه مینوی و زمینی هستند این امشاسپند در جهان مینوی نمایندهٔ قدرت و شهریاری مطلقهٔ اهورامزدا و در زمین نگاهبانی و سرپرست فلزات و جنگ ابزارها و سلاح‌ها بدو محول است. ما نمی دانیم چرا شهریورگان از شمار جشنهای آتش به شمار می‌رفته‌است.

این جشن آتش‌های خانگی محسوب می‌شد. مردم در خانه‌ها آتش می‌افروختند و ستایش خداوند و شکر نعمت‌های او می‌گزاردند. در خانه‌ها اغلب میهمانی برپا کرده و خوراک‌های متنوع و ویژه تدارک می‌بینند و به مناسبت تغییر هوا شب هنگام در بام‌ها نیز آتش می‌افروزند.

واژه «شهریور» دو بخش دارد: بخش نخست این واژه به چم شهریاری و کشور آمده است. واژه «شهر» از «خشتر» آمده است كه در فرس هخامنشی  و سانسکریت کشور معنا مي‌دهد. بخش دوم،«وئیریه»، صفت است كه آرزو شده معنا مي‌دهد. به اين ترتيب، شهریور را مي‌توان «کشور آرزو شده» یا «شهریاری آرمانی» خواند.”

 شهريور در اوستا به معناي بهشت برين و سرزمين فناناپذير نيز به كار رفته است و انسان بايد تلاش كند تا پس از مرگ شايسته اين مملكت باشد.

شهريور كه مهر، آسمان و خور را ياري طلبيده و با ديو سئورو (ديو سلطنت بد و آشوب و مستي) در ستيز است در جهان مادي نگهبان فلزات است و ايزد رحم و نيروي ياريگر ناتوانان و ضعيفان به شمار مي‌رود و هر چه پيروزي از آن شهرياران دادگر است، با ياري او بدست مي‌آيد.

استاد خنجري در كتاب بينش زرتشت «شهريور» را توانايي در گذشت و مهرباني،‌ تسلط بر اراده، هماهنگي ميان خواست و خرد، آزاده بودن و آزاد انديشيدن دانسته  و يادآور شده است

 كسي كه آراسته به اين امشاسپند باشد، جز در راه خوشبختي بشر و آباداني جهان گام بر نمي‌دارد.

شهريور علاوه بر امشاسپند بودن، نام يك ماه و يك روز از سي روز ماه نيز هست و شهريورگان نام جشن آن است، جشني كه آذر جشن نيز خوانده مي‌شود و با ريحان (سپرغم) زينت مي‌گيرد.

  موبد مهراب وحیدی نيز دراين باره مي‌نويسد:« شهریورگان را نیز بایست آزمونی دانست فراتر از هر آزمونی که آمادگی در این آزمون را اندیشه نیک باید و حقیقت راستی و چون شیر اندیشه و آتش راستی به هم اندر شوند فلز ارجمند وجود انسان تافته شود و به ارزش خویش رسد و توانایی انسان آشکار شود و بدین توانایی، شهریار بر نفس باشد و چون زین آزمون سربلند آید بر مهر و فروتنی دست یابد که مهرگان در پی شهریور شاید بدین منظور بنیان شده است.

اما سکه شهریاری اهورایی را ارزشی والا همی باشد که تنها با آن که در سرخی آتش راستی و سفیدی بهمن اندیشه ضرب دیده و آبدیده گشته است، توان خرید گل بیدمشک مهرو فروتنی باشد.»