آگاهي‌هايي درباره بهمنگان يا بهمنجنه

چنان‌كه مي‌دانيد، از دير و دور تاكنون هر روز و هر ساعت در اين دنياي پهناور پيش‌آمدهايي روي داده و صفحات تاريخ و نوشته‌ها آن رويداد را در سينه خود ثبت و نگهداري كرده‌است.

تاريخ كشور ايران و دين زرتشتي نيز خود گوياي بسياري از اين رخدادها است كه برخي از رويدادها در بهمن ماه بوده‌است.

از جمله روز دوم بهمن ماه به نام بهمن خوانده‌مي‌شود كه مربوط به «امشاسپند بهمن» است و به مناسبت هم نام بودن ماه و روز به بهمنگان و يا بهمنجه ناميده مي‌شود. امشاسپند بهمن بنا به نوشته‌هاي باستان و اوستا نگهبان چهارپايان سودمند است.

پس از همين رو بوده كه در بهمن روز از كشتن گوسفند و خوردن گوشت خودداري مي‌كنند. چون فرشته بهمن مظهر نيك‌انديشي و نهاد پاك و نماد خرد و دانش است و نيك انديشي يكي از سه اصل اساسي دين زرتشتي است.

براي جشن بهمنگان چكامه‌هايي نيز سروده‌اندكه از آن ميان، به شعر كوتاهي از «انوري» شاعر بسنده مي‌كنيم:

بعدها كز سر عشرت همه روزه افكندي                       سخن رفتــن و نارفتن ما در افواه

 انـــــدر آمد ز در حجــــره من صبــحدمي               روز بهمنجنه يعني دوم بهمن ماه

«ابوريحان بيروني» نيز در كتاب التفهيم مي‌نويسند: بهمنجنه بهمن روز است از بهمن ماه، دراين روز بهمن سعيد يا شير خالص و پاك مي‌خورند و مي‌گويند حافظه مي‌آورد و فراموشي را ببرد. اما در خراسان هنگام اين جشن مهماني مي‌كنند بر ديگي كه اندر او از پردانه خوردني و گوشت حيوان حلال گوشت و تره سبزي‌ها وجود دارد.

و سرانجام «علي بن طوسي» در كتاب نعمت خود معروف به «نعمت فرس» زير نام كلمه بهمنجه مي‌نويسد: بهمنجنه رسم عجم است. چون دو روز از ماه بهمن مي‌گذشت، بهمنجه مي‌كردند و اين عيدي بود كه در آن روز طعام مي‌پختند و بهمن سرخ و بهمن زرد بر سر كاس‌ها مي‌افشاندند.