پيشينه حمل نفت با لوله و كشتي
همانطور كه ميدانيد حمل نفت به دو روش انجام ميشود، نخست با كشتي يا بشكههاي بزرگ و تانكرهاي نفتكش، دوم با لولههاي حمل نفت.
انديشه حمل نفت با لوله، حاصل ابتكار ايرانيان است. بهتر است شرح اين رويداد را از ماهنامه هوخت شماره ٩ كه در سال ١٣٥٩ منتشر شده است، بخوانيم:
آن گونه كه در تاريخ آمده، در سال ٥٢٥ پيش از ميلاد كامبوجيه به هنگام لشكركشي به مصر و محاصره آنجا چون فاصله سپاه ايران با آب آشاميدني زياد بود، كامبوجيه دستور داد كه لولهاي از پوست گاو و گاوميش دوخته و از محل آب جاري تا تمركز ارتش ادامه دهند و بدين وسيله مشكل آبرساني حل و طريقه جديدي براي حمل مايعات به وسيله لوله در جهان متداول شد. صنعتگران نفت نيز با مطالعه اين رويداد طريقهي حمل نفت به وسيله لوله را مورد استفاده قرار دادند.
با اين تدبير براي نخستين بار به طول ده كيلومتر به وسيله چوب لولهاي براي حمل نفت و گاز ساخته و سپس لولههاي فلزي به كار گرفته شد كه تا به امروز براي حمل نفت و گاز استفاده ميشود.
و اينك طريقه حمل و توزيع نفت به وسيله بشكههاي فلزي منصوبه برخودروها و كشتيهاي نفتكش آنگونه كه از تاريخ درس آموخته و از آن استفاده ميكند در تاريخ آمده است؛ به هنگام لشكركشي خشايارشا به يونان چون گذر از روي دريا به مدت طولاني بود، استفاده آب آشاميدني براي سپاه ميبايستي جزو تجهيزات جنگي به همراه آذوقه و ديگر وسايل جنگي روي دريا حمل شود. بنابراين خشايارشا دستور داد از پوست گاو و گاوميش مشكهاي بزرگي دوخته و روي كشتي براي حمل آب آشاميدني مورد افراد سپاه قرار دهند. با اين ترتيب مشكل آب به هنگام مسافرت روي دريا حل شد و اصولي به مردم جهان آموخت كه روي خشكي و دريا حمل مايعات در بشكههاي چوبي، سپس فلزي مورد استفاده قرار گرفت و صنعتگران نفت نيز از آن بهرهبرداري كردند و حمل و توزيع نفت بدان وسيله برايشان سهل و آسان شد.
چون هر دو طريقه حمل و توزيع نفت از مطالعه تاريخ كشور ما آموخته بودند براي ارج شناسي و سپاسداري نخستين كشتي بخاري كه در سال ١٨٧٨ كه در آمريكا ساخته و حدود يك هزار تن ظرفيت داشت به نام «زرتشت» ناميده شد و سپس كشتيهاي بزرگ نفتكش ساخته و در جهان مامور حمل نفت از راه دور و دراز شد. در اينجا بد نيست يادآور شود كه در آغاز كار نفت در بشكههاي چوبي كه ظرفيت حمل سيزده تن نفت داشت حمل ميشد؛ ولي از آنجايي كه مواجه با خطر آتشسوزي بود، تبديل به بشكه فلزي شد كه هم روي خشكي و هم بر دريا رايج و متداول است.