كورش هخامنشي را « بزرگ » يا « كبير» ناميده اند. بي گمان اين لقب نمي‌تواند بي سبب باشد و شوند( دليل) هايي دارد كه يكي از آن ها متني است كه اين بزرگمرد تاريخ همه بشر نوشت و چند هزار سال بعد ، مفاد آن در اعلاميه حقوق بشر نيز گنجانده شد. اينك توجه شما را به متن آگاهي نامه‌اي كه كورش بزرگ هخامنشي در بيش از ٢٥٠٠ سال پيش اعلام‌كرد، جلب مي‌كنيم:

اينك كه به ياري مزدا تاج سلطنت ايران، بابل و كشورهاي چهارگانه را بر سرگذاشته‌ام اعلام‌مي‌كنم:

*تا روزي كه زنده هستم و مزدا پادشاهي را به من ارمغان مي‌دارد، كيش و آيين و باورهاي مردماني را كه من پادشاه آنها هستم گرامي‌بدارم و نگذارم كه فرمانفرمايان و زيردستان من كيش و آيين و دين و روش مردماني ديگر را پست بدارند يا آن ها را بيازارند.

*من كه امروز افسر پادشاهي را برسر نهاده ام، تا روزي كه زنده هستم و مزدا پادشاهي را به من ارزاني كرده، هرگز فرمانروايي خود را بر هيچ مردماني به زور تحميل نكنم و در پادشاهي من، هر ملتي آزاد است كه مرا به پادشاهي خود بپذيرد يا نپذيرد.

*من كه پادشاه ايران و بابل و كشورهاي چهارگانه هستم نخواهم گذاشت كه كسي به دگيري ستم كند و اگر كسي ناتوان بود و بر او ستمي‌رفت، من از وي دفاع خواهم كرد، حق او را گرفته به او پس خواهم داد و ستمكاران را به كيفر خواهم رساند.

*من تا روزي كه پادشاه هستم نخواهم گذاشت كسي مال و اموال ديگري را با زور يا هر روش نادرست ديگري از او بدون پرداخت ارزش واقعي آن بگيرد.

*من تا روزي كه زنده هستم نخواهم گذاشت كسي، كسي را به بيگاري بگيرد و به او مزد‌نپردازد.

*من اعلام مي‌كنم كه هر كسي آزاد است دين و آييني را كه ميل دارد برگزيند و در هر جا كه مي‌خواهد سكونت كند و به هر گونه كه معتقد است عبادت كند و معتقدات خود را به‌جا‌آورد.

من اعلام مي‌كنم كه هر كس آزاد است و مي‌تواند هر كسب و كاري را كه مي‌خواهد انتخاب‌كند، تنها به شرطي كه حق كسي را پايمال نكند و زياني به حقوق ديگران وارد‌نسازد.

*من اعلام مي‌كنم هر كس پاسخگوي كارهاي خود است، هيچ كس را نبايد به انگيزه و اينكه يكي از بستگانش خلاف كرده است، مجازات كرد. اگر كسي از دودمان يا خانواده‌اي خلاف كرده است، تنها همان كس به كيفر برسد و با ديگر مردمان و خانواده وي كاري‌نيست.

*تا روزي كه من زنده هستم نخواهم گذاشت مردان و زنان را به نام برده و كنيز يا نام‌هاي ديگر بفروشند و اين رسم زندگي بايد از گيتي رخت بربندند.

*از مزدا مي‌خواهم كه مرا در تعهداتي كه نسبت به ملت هاي ايران و كشورهاي چهارگانه به‌عهده گرفته‌ام پيروز گرداند.