جشن امرداد كه امردادگان هم خوانده مي‌شود، در ستایش و گرامیداشت امشاسپند امُرداد برگزار مي‌شود. واژه‌امرداد در پارسي اوستایی اَمِرتات ameretaat و در پارسي پهلوی اَمرداد amordaad  است.

جشن امردادگان در روز امرداد  از ماه امرداد  كه هفتمین روز از امرداد ماه باستانی و سومين روز از امرداد  ماه خورشیدی در گاهشمار كنوني زرتشتيان است، برگزار مي‌شود.

پژوهشگران فرهنگ و آيين ايران باستان همچون دکتر مهرداد بهار در كتاب پژوهشی در اساطیر ِ ایران، نوشته است: 

اين جشن، یکی از جشن‌های دوازدگانه (سالانه) است که ایرانیان، در هر زمان و هرجایی، آن را برای گرامیداشت منش و کُنش و خویش‌کاری امُرداد در گاهان(گات‌ها) ِ [اشو] زرتشت و اوستای پسین: اَمِرِتات به مفهوم ِ بی‌مرگی/ جاودانگی، یکی از فروزه‌های ِ شش‌گانه خِرَد و دانش ِ فرمان‌روا بر فرارَوَند ِ هستی (نام‌بُردار و شناخته به اهوره‌مَزدا) است. امشاسپند ِ جاودانگی ِ امرداد همواره در کنار امشاسپند ِ رسایی خرداد، نگهبان آب و گیاه هستند. ایرانیان ِ از هزاره‌های دور، این جشن فرخنده را برگزارکرده و ستوده و گرامی داشته‌اند.

در یادگارهای ِ کهن ایرانی، از این روز و جشن ویژه آن، سخن ِ بسیار گفته‌شده‌است در متن ِ پهلوی بُندَهِش، می‌خوانیم: "امُرداد ِ بی‌مرگ، سَروَر ِ گیاهان ِ بی‌شمارست؛ زیرا او را به گیتی، گیاه، خویش است. گیاهان را رویانَد و رَمهِ گوسفندان را افزاید؛ زیرا همه‌دام‌ها از او خورند و زیست‌کنند. به فِرَشکرد ِ [ نوگردانی ِجهان]، نیز "انوش" [ خوراک ِ بی‌مرگی] را از امرداد آرایند. اگر کسی گیاه را رامش بخشد یا بیازارد، آن گاه امُرداد [از او] آسوده یا آزَرده بُوَد..."

در برگ 250 برگردان فارسی «آثارالباقیه»ی ابوریحان بیرونی چنین آمده است که :

«… مرداد ماه که روز هفتم آن مرداد روز است و آن روز را به انگیزه پیش آمدن دو نام با هم، جشن می گرفتند. معنای امرداد آن است که مرگ و نیستی نداشته باشد. امرداد فرشته ای است که به نگهداری جهان و آراستن غذاها و داروها که اصل آن از نباتات است و بر کنار کردن گرسنگی و زیان و بیماری ها می باشد، کارگزاری یافته است…»

خیام در نوروز نامه می نویسد:

“مرداد ماه یعنی خاک، داد ِ خویش بداد از بَرها ومیو های پخته که در وی به کمال رسد و نیز هوا در وی مانند غبار ِ خاک باشد و این ماه میانه تابستان بود و قسمت او از آفتاب، مر برج اسد را باشد. “

خیام به اشتباه به جای نام اَمرداد از واژه مرداد استفاده کرده است. این جشن سزاوار ِ شادمانی و نشاط ِ بی مرگی، امروز به غلط تحت نام مردادگان، در بین مردم رایج است. زیرا مرداد به معنی نیستی و مرگ است اما وقتیکه حرف الف در اول آن قرار می گیرد آن را نفی می کند و به بی مرگی و جاودانگی، تغییر معنی می دهد. زیرا امرتات در زبان اوستایی و امرداد در زبان پهلوی، از ششمین امشاسپندان و یکی از صفات اهورامزدا در گات ها است که دلالت بر بی مرگی و جاودانگی و زوال ناپذیری اهورامزدا دارد.

نكته خواندني ديگر آنست كه؛ هریک از فروزه‌های دوازده‌گانه که جشن‌های هم‌نامی‌روز و ماه برای ِ گرامیداشت آنها برگزارمی‌شود، گل ِ ویژه‌ای دارد. گل ِ ویژهِ امُرداد، زنبق ( چمبک) است.

براي اين جشن، چكامه(شعر)هايي نيز سروده‌اند. از جمله؛ مسعود سعد ِ سلمان، چکامه‌پرداز ِ سده ی پنجم ِ هجری، می‌گوید:

روز ِ مُرداد مُژده داد بدان

 که جهان شد به طبع، باز جوان.

و همچنین می گوید :

مرداد مه است سخت خرم

 مَی نوش پیاپی و دمادم

 و در این باره در زراتشت نامه چنین سروده شده است:

چو گفتار خردادش آمد به سر

 همان گاه امرداد شد پیش تر

 چو گفتار خردادش آمد به سر

 همان گاه امرداد شد پیش تر

 سخن گفت در باره رستنی

 که زرتشت گوید ابا هر تنی

 نباید به بیداد کردن تباه

 به بیهوده بر کندن از جایگاه

 کزو راحت مردم و چار پاست

 تبه کردن او، نه راه خداست