امروز امرداد روز از امرداد ماه برابر با سومین روز از این ماه است.
در ایران باستان، از دیرباز این روز را به مناسبت برابر شدن نام روز و ماه جشن می گرفته اند.
اکنون نیز زرتشتیان پاسدار این خجسته آیین هستند.
در گاهنامه ( تقویم) کنونی ایران، به شوندها ( دلایل ) نامشخص از واژه ی نادرست مرداد استفاده شده است.
در واقع، این جشن سزاوار ِ شادمانی و نشاط ِ بی مرگی، امروز به غلط تحت نام مردادگان، در بین مردم رایج است.
زیرا مرداد به معنی نیستی و مرگ است. اما هنگامی که حرف الف در اول آن قرار می گیرد، آن را نفی می کند و به بی مرگی و جاودانگی، تغییر معنی می دهد. زیرا امرتات در زبان اوستایی و امرداد در زبان پهلوی، از ششمین امشاسپندان و یکی از فروزه ها (صفات) اهورامزدا در گات ها است که دلالت بر بی مرگی و جاودانگی و زوال ناپذیری اهورامزدا دارد.
نكته خواندني ديگر آنست كه؛ هریک از فروزههای دوازدهگانه که جشنهای همنامیروز و ماه برای ِ گرامیداشت آنها برگزارمیشود، گُل ِ ویژهای دارد. گل ِ ویژهِ امُرداد، زنبق ( چمبک) است.
براي اين جشن، چكامه(شعر)هايي نيز سرودهاند. از جمله؛ مسعود سعد ِ سلمان، چکامهپرداز ِ سده ی پنجم ِ هجری، میگوید:
روز ِ مُرداد مُژده داد بدان
که جهان شد به طبع، باز جوان.
و همچنین می گوید :
مرداد مه است سخت خرم
مَی نوش پیاپی و دمادم
و در این باره در زراتشت نامه چنین سروده شده است:
چو گفتار خردادش آمد به سر
همان گاه امرداد شد پیش تر
سخن گفت در باره رستنی
که زرتشت گوید ابا هر تنی
نباید به بیداد کردن تباه
به بیهوده بر کندن از جایگاه
کزو راحت مردم و چار پاست
تبه کردن او، نه راه خداست